„Nic nie żyje długo, z wyjątkiem ziemi i gór… „ (Sat-Okh – Biały mustang)
3 lipca 2003 roku zmarł Stanisław Supłatowicz, znany jako Sat-Okh – polski pisarz, gawędziarz i artysta. Utrzymywał, że urodził się w osadzie Indian, w dorzeczu rzeki Mackenzie w Kanadzie. Badacze jego biografii kwestionowali to pochodzenie. Niektórzy uznawali, że urodził się w Radomiu lub na terenie byłego ZSRR. On sam zaprzeczał tym informacjom. Twierdził, że jest synem wojennego wodza plemienia Szaunisów, wychowywał się wśród Indian w Kanadzie a do Polski przybył przed wojną. Jego matka, uciekinierka z Syberii, chcąc ukryć indiańskie pochodzenie syna, wyrobiła mu nową metrykę, zmieniając część danych.
Podczas II wojny światowej uczył się na tajnych kompletach i działał w organizacjach konspiracyjnych. Wkrótce został aresztowany przez gestapo i skierowany do obozu w Auschwitz. Podczas transportu uciekł, wyskakując z wagonu. Ranny ukrywał się na wsi a następnie wstąpił do AK, przyjmując pseudonim „Kozak”. Za męstwo w walkach i poświęcenie otrzymał Krzyż Walecznych. Jednak po wojnie, za przynależność do AK był aresztowany i uwięziony. Po wyjściu na wolność został marynarzem Polskich Linii Oceanicznych, pływał m.in. na statku MS Batory. Osiadł na stałe w Gdańsku i tu założył rodzinę.
Sat-Okh zaczął pisać książki nawiązujące do swojej indiańskiej przeszłości w 1958 roku. Zostały przetłumaczone na wiele języków. W latach 70. często uczestniczył w telewizyjnych programach dla młodzieży. Występował m.in. w „Teleranku” i „Ekranie z bratkiem”.
Stanisław Supłatowicz był jednym z pionierów ruchu indianistów w Polsce. Malował i wyrabiał indiańskie rękodzieło. Pisał książki również z Józefem Sławomirem Bralem, znanym jako Yáckta-Oya. Zmarł 3 lipca 2003 roku w Gdańsku.
W powiecie tucholskim, na terenie gospodarstwa agroturystycznego powstało prywatne Muzeum Kultury Indian Ameryki Północnej im. Sat-Okha w Wymysłowie.
Książki Sat-Okha można wypożyczyć w naszych filiach, więcej z nich znajduje się w Bibliotece dla dzieci i młodzieży „Plastuś oraz w Bibliotece dla dzieci „Nad Skałą”.
